اعتیاد

پست سریع خارجی در کمترین زمان

#نمایندگی_رایتل_شیراز

#نمایندگی_ایرانسل_شیراز

#نمایندگی_آسیاتک_شیراز

#نمایندگی_کارگزاری_آگاه_شیراز

#کاراپست

#کاراپست_شیراز

 

برای پیدا کردن آدس در map اینجا کلیک کنید

فهرست برگ جدا
1	مقدمه
3	انواع اعتیاد
4	مواد اعتیادآور
27	علائم اعتیاد
30	کمک خانواده
31	گستردگی اعتیاد در جهان
33	منابع

 

 

 

 

 

 

 

اعتیاد

 یک بطری هروئین

اعتیاد (همچنین:خوگیری) حالتی، که در آن شخص به علت روانی یا مصرف مواد شیمیایی، طبیعی دچار ضعف اراده درکنترل تکرار اعمال خود می‌شود هرچند ضعف اراده فی نفسه بیماری نیست ولی به علت عوارضی که بر سیستم عصب مرکزی شخص ایجاد شده به عنوان بیماری فرض می‌شود و این بیماری با ایجاد اختلال در کنترل بر سیستم رفتار-پاداش، باعث تکرار آن رفتار می‌گردد.[۱] بیماری اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به نظام پاداش، انگیزش، و حافظه را در مغز دچار اختلال کرده، و اختلال در این سیستم‌ها در مغز باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی و روحی می‌گردد.[۲] بررسی اعتیاد به عنوان عارضه‌ای روانی، اجتماعی و اقتصادی از دیدگاه علوم پزشکی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و همین‌طور از دیدگاه‌های فلسفه، قانون، اخلاق و مذهب صورت می‌گیرد. از سال ۱۹۶۴ میلادی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه نموده‌است.

در عموم به لحاظ مفهومی، بیماری اعتیاد یک بیماری اصلی، مزمن و عصبی است، که در اثر عواملی ژنتیکی، فیزیولوژیک و اجتماعی رشد و بروز پیدا می‌کند، به‌طوری‌که وجه مشخصهٔ این بیماری اختلال در کنترل انجام عملی، یا احساس اجبار در انجام یک عمل مشخص، با وجود آگاهی نسبت به عواقب خطرناک آن باشد.[۳]

وابستگی به مواد (مواد مخدر و مشروبات الکلی)، یا عادت‌های ناهنجار، یک اختلال روان پزشکی و روان‌شناسی بوده که از یک سو، معنای لغت خوشبختی را در زندگی فرد و خانواده او از بین می‌برد و از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بیشماری را به همراه دارد. در تعریف دیگری از اعتیاد به مواد آمده‌است، اعتیاد جایگزینی مزمن است، یعنی مواد مخدر بیرونی، چه گیاهی و چه شیمیایی و حتی الکل، جایگزین مواد مخدر و یا مواد شبه افیونی طبیعی جسم انسان یا فرد معتاد شده‌است.[۴] البته عادتهای ناهنجار و اعتیادهای رفتاری مستقل از مواد شیمیایی تا همین سالهای اخیر هم در طبقه‌بندی‌های رسمی به عنوان اعتیاد محسوب نمی‌شدند و مدت کوتاهی است که اعتیادهایی مانند اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به کار و اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری به عنوان شکلی از اعتیاد طبقه‌بندی شده و مورد توجه قرار می‌گیرند.[۵]

یکی از بزرگترین مشکلات اغلب کشورها در عصر امروز، پدیده سوء مصرف مواد است، که بطور مستقیم و غیر مستقیم، کوتاه مدت و بلند مدت، کیفیت زندگی ساکنین آن را تحت‌الشعاع قرار داده است. مقاله اعتیاد و مراحل درمان آن-wikirahnama.com

اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن است به مصرف مکرر مواد اعتیادآور.[۶] این وابستگی از طرفی باعث تسکین و آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد می‌گردد و از طرف دیگر بعد از اتمام این اثرات سبب جستجوی فرد برای یافتن مجدد ماده و وابستگی مداوم به آن می‌شود. در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد.[۷]

 

انواع اعتیاد: جسمی روحی

اعتیاد جسمی:پاسخ فیزیولوژیک بدن نسبت به ورود و تأثیر مواد جدید به بدن می‌باشد که معمولاً با پدیده تطبیق پذیری(Tolerance) بروز می‌کند یعنی به دلیل افزایش تعداد گیرنده‌های عصبی و کاهش میانجی‌های عصبی موجود در سیستم عصبی مرکزی نیاز فرد مصرف‌کننده هر روز بیشتر می‌شود. ترک اعتیاد جسمی همراه با درد، بیخوابی، پرخوابی و … (خماری) همراه است. طول دوره ترک اعتیاد جسمی بسیار کوتاه‌تر از اعتیاد روانی است.

اعتیاد روانی: ناشی از لذت و سرخوشی مصرف مواد مخدر می‌باشد. دقیقاً به واسطه برهم ریختن نظم ترشح میانجی‌های عصبی فرد دچار آسیب‌ها یا تناقضات روحی می‌شود. به عنوان مثال ماده مخدر مت آمفتامین (مخدر شیشه) باعث افزایش ترشح دوپامین در مغز می‌شود و باعث ایجاد حالت تحریکی، سرخوشی، تمرکز و… می‌شود. حال پس از قطع مصرف با کاهش سطح دوپامین فرد خواب آلود، افسرده، بی تمرکز و… می‌شود. طول دوره بازگشت این میانجی‌های عصبی به حالت طبیعی بسیار طولانی‌تر و حتی برخی معتقدند بازگشت ندارند. در نتیجه اعتیاد روانی بسیار مهلک تر می‌باشد. اعتیاد روانی باعث لغزش بسیاری از مصرف‌کنندگان سابق حتی با طول دوره‌های چندین سال می‌شود.

اما متأسفانه افراد سود جو برای تبلیغ مواد مخدر ادعای عدم اعتیاد آوری آن را می‌کنند ولی در واقع تمامی مواد مخدر اعتیاد روانی دارند ولی برخی اعتیاد جسمی ندارند.

اعتیاد مجاز و غیرمجاز

            در درستی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد. خواهشمندیم در روشن‌شدن اعتبار منابع مورد اختلاف کمک کنید. بحث‌های مرتبط را می‌توانید در صفحهٔ بحث ببینید.

 

 

اعتیاد را می‌توان به دو گروه مجاز و غیرمجاز تقسیم‌بندی نمود.

اعتیاد مجاز، شامل مصرف مداوم موادی است که به‌عنوان دارو شناخته می‌شوند. این مواد دارویی ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند و با تجویز پزشک یا به‌صورت خودسرانه مصرف شوند. اعتیاد به موادی مانند تنباکو و سیگار نیز که از نظر روانی وابستگی ایجاد می‌کند و باعث تداوم مصرف می‌شود، در ردیف اعتیاد مجاز طبقه‌بندی می‌شود.[۸]

اعتیاد غیرمجاز: وابستگی فرد به مصرف همیشگی مواد مخدر و به‌گونه‌ای که قوانین کشور یا بین‌المللی آن را غیرقانونی بشناسد، اعتیاد غیرمجاز نامیده می‌شود.

مواد اعتیادآور

راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی در آخرین ویرایش خود (DSM-5 2013) مواد مخدر را در ۱۰ رده به شرح ذیل طبقه‌بندی کرده‌است:[۹]

•          ۳۰۳–۹۰ وابستگی به الکل

•          ۳۰۵–۹۰ مسمومیت با کافئین

کافئین (به انگلیسی: Caffeine) یک مادهٔ شیمیایی و خوردنی است که در گیاهان مختلفی از جمله قهوه، کاکائو، کولا و چای یافت می‌شود و نوعی داروی محرک است که می‌تواند از خوابیدن جلوگیری کند. کافئین یک آلکالوئید از خانواده متیل گزانتین‌ها است که خواص آن به تئوفیلین و تئوبرومین هم شبیه‌است. کافئین خالص، به صورت پودر سفید رنگ تلخی می‌باشد. این ماده از ترکیب کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده‌است.

•          کافئین پرمصرف‌ترین ماده دارویی در میان انسان‌ها به‌شمار می‌رود که تقریباً ۹۰ درصد انسان‌ها به‌طور روزانه از آن استفاده می‌کنند. افزایش متابولیسم بدن، تحریک سیستم اعصاب مرکزی و افزایش میزان هوشیاری و آگاهی محیطی از مهم‌ترین آثار کافئین است

اثرات لیپولیتیک از کافئین و گزانتین دیگر مشتق شده از چای و قهوه به خوبی ثابت شده و کاملاً شناخته شده‌است. به بررسی دو مکانیزم کافئین می‌پردازیم. اولی تضاد گیرنده A1-آدنوزین است. این رسپتورها در سلولهای چربی بالغ، جایی که آنها به مهار فعالیت سیکلاز و تجزیه چربی می‌پردازند قرار دارند. گزانتین همچنین فعالیت‌های فسفودی استراز را مهار و از فروپاشی مکان‌های داخل سلولی تجزیه چربی در سلول‌های چربی جلوگیری می‌کند. مصرف کافئین گردش غلظت چربی و غلظت FFAs سرم را افزایش می‌دهد. به این ترتیب، مصرف زیاد گزانتین نیز ممکن است به از دست دادن وزن کمک کند و ثابت ماندن وزن از طریق افزایش اکسیداسیون چربی و گرمازایی را در پی داشته باشد

           

•          ۳۰۴–۳۰ وابستگی به کانابیس (مشتقات گیاه شاهدانه شامل شبه‌حشیش‌هایی مانند حشیش، گراس، و کانابیس صنعتی)

•          شاه‌دانه (به فارسی افغانستان: تخم) (نام علمی: Cannabis sativa var indica) گیاهی یک ساله با برگ‌های قطره‌ای است. میوهٔ این گیاه ریز و روغنی بوده و خاصیت آرامش بخش دارد که از آن برای درمان نیز استفاده می‌شود. از بخش‌های مختلف این گیاه مشتقات فراوانی از جمله تخم شاه‌دانه، الیاف شاه‌دانه و مواد توهم زایی مثل ماری‌جوانا و حشیش تهیه می‌شود.

•          مشخصات گیاه

•          گیاهی شبیه به گزنه که بلندیش تا دو متر می‌رسد. دارای غنچه‌های متعدد، برگ‌های کشیده و دانه‌های ریز است. همچنین از دانه‌ها جهت تهیه روغن و تولید صابون استفاده می‌شود. برگ‌ها و غنچه مستقیماً یا جهت تولید بنگ استفاده می‌شد. تی.اچ. سی در گونه ماده این گیاه غلظت بیشتری دارد. بر طبق بیانات مورخین، شاهدانه از اولین گیاهانی بوده که توسط بشر کشت شده‌است و استفاده از برگ و غنچه شاهدانه (کانابیس) به عنوان کانابانوید به بیش از پنج هزار سال قبل می‌رسد. بر طبق گزارش سازمان ملل، سالانه حدود ۱۶۴ میلیون نفر از شاهدانه به عنوان محرک استفاده می‌کنند و این در حالی است که قریب به ۲۳ میلیون نفر آن را روزانه مصرف می‌کنند. در بعضی از کتب قدیمی به کانابیس گیاه مقدس می‌گفتند. از این گیاه جهت درمان بعضی بیماری ها-کم کردن درد قاعدگی خانم ها-درمان افسردگی و… استفاده می‌شود. شاهدانه در استانهای فارس، اصفهان، تهران و شمال ایران جهت تولید الیاف ویا بذر کشت می‌شود. جنس مؤنث این گیاه در ایران به نام وید یا گل نیز شناخته می‌شود.

•          مشتقات گیاه

•          از بخش‌های مختلف این گیاه مواد مختلفی بدست می‌آید. از جمله:

•          الیاف

•          از ساقه‌های گیاه نر شاهدانه الیافی تهیه می‌شود که برای بافت طناب، گونی و پارچه‌های ضخیم و تولید مواد کامپوزیت به کار می‌رود.

•          تخم شاه‌دانه

•          گیاه مؤنث شاهدانه دارای چندین گل است. داخل تخمدان این گل‌ها دانه‌های سیاه رنگی است که در حقیقت همان شاه‌دانه‌ای است که به عنوان آجیل در ایران مصرف می‌شود و طعم مطبوعی دارد؛ و برای خوراک بعضی از پرندگان زینتی نیز می‌توان از این دانه استفاده کرد.

•          مواد روانگردان

•          مواد روان‌گردان به موادی الحاق می‌شود که توانایی تغییر در افکار، خلق و خو، درک و حواس افراد را دارد. مواد اصلی روان‌گردان موجود در شاهدانه و فراورده‌های آن مثل ماری‌جوانا و حشیش را کانابینوئید می‌نامند که اصلی‌ترین آن تی.اچ. سی (تتراهیدروکانابینول) است.

•          ماری‌جوانا

•          نوشتار اصلی: ماری‌جوانا

•          این ماده از سر گل و برگ‌های جوان گیاهِ مؤنث شاه‌دانه بدست می‌آید.

•          حشیش

•          نوشتار اصلی: حشیش

•          حشیش ماده‌ای جامد اما بسیار نرم است که از صمغِ گیاهِ مؤنث شاه‌دانه بدست می‌آید. حشیش اثراتی مشابه ماری جوانا (علف، کانابیس، شاهدانه، گل).

•          روغن حشیش

•          روغن حشیش خالص‌ترین ترکیب روانگردان تهیه شده از گیاهِ مؤنث شاه‌دانه است. برای اولین بار در سال ۱۸۴۰ یک شیمیدان بریتانیایی به نام پیتر سکوایِر روغن حشیش را ساخت او گیاه شاهدانه را درون یک حلّال قرار داد و عصاره ماده محرک تی.اچ. سی را از آن استخراج کرد. حشیش ماده‌ای ست روان گردان به رنگ قهوه‌ای سوخته با بویی مانند بوی برگ درخت بید که طریقه مصرف آن مانند ماری ست و در سیگار بار می‌شود با این تفاوت که قبل از بار شدن باید حرارت داده شود و همراه با توتون سیگار بار می‌شود.

•          خاصیت روانگردانی

•          عنصر اثرگذار

•          عنصرِ مهم اصلی و فعالِ گیاهِ شاه‌دانه تی.اچ. سی است. حشیش و ماری‌جوانا هر دو حاوی تی.اچ. سی هستند. بخش مواد و جرایم سازمان ملل متحد[۳] عنوان می‌کند که ماری‌جوانا غالباً حاوی چیزی حدود %۵ تی.اچ. سی است. صمغ حاوی حدود ۲۰٪ تی.اچ. سی است و روغن حشیش می‌تواند تا بیش از ۶۰٪ حاوی تی.اچ. سی باشد.[۴] مرکز ملی پیش‌گیری و اطلاعات مرتبط با شاه‌دانه در استرالیا[۵] عنوان می‌کند که گل‌های گیاه مادهٔ شاه‌دانه حاوی بالاترین میزان تجمع تی.اچ. سی است، بعد از آن برگ‌ها بیشترین میزان تی.اچ. سی را دارند و بعد از آن دانه‌ها و ساقه میزان بسیار کمتری تی.اچ. سی دارند.[۶] بخش مواد و جرایم سازمان ملل متحد عنوان می‌کند که برگ‌ها می‌توانند تا ۱۰ برابر کمتر از گل‌ها حاوی تی.اچ. سی باشند و ساقه و بذرها تا ۱۰۰ برابر کمتر.[۴]

•          مکانیسم اثر تی.اچ. سی

•          تی.اچ. سی به گیرنده‌های CB1 و CB2 موجود در مناطقِ مختلفِ مغز، از جمله اَسبَک، مخچه، هستهٔ دمی و نئوکرتکس متصل می‌شود.[۷] یکی از اثراتِ تی.اچ. سی آزادسازیِ دوپامین است. چن و همکارانش (۱۹۹۰) دریافتند تزریقِ تی.اچ. سی به موش‌های صحرایی، منجر به آزاد شدنِ دوپامین در بخش‌های هستهٔ دمی و قشرِ پیشانی _ میانیِ آن‌ها می‌گردد.[۷]

•          عوارض

•          - توهم ذهنی

•          - تغییر در درک رنگ و صدا

•          - افزایش اشتها

•          - سرخی چشمها

•          - گیجی و بی‌توجهی به اطراف

•          - تند شدن ضربان قلب و افزایش اضطراب

•          - احساس تشنگی، خشک شدن و کف کردن بزاق دهان

•          - آسیب حافظهٔ بلند مدت و حافظهٔ کوتاه مدت

•          البته آنچه در بالا قید شده است شامل عوارض کوتاه مدت مصرف این ماده مخدر است مصرف بلند مدت این ماده مخدر گل عوارض دیگری نیز به همراه دارد که به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

•          از دست رفتن حافظه

•          ریزش شدید مو مخصوصا موی سرچه

•          اختلالات یادگیری

•          نوسانات اخلاقی

 

•          ۳۰۴–۵۰ وابستگی به مواد توهم‌زا

            روان‌گردان به دسته‌ای از مواد طبیعی یا ساختگی گفته می‌شود که موجب تأثیر بر مغز و سلسله اعصاب انسان در نقش آگونیست گیرنده سروتونین می‌شوند و آن را از حالت طبیعی خارج می‌کنند. اثر اصلی این مواد تغییر دادن شناخت و ادراک فرد است. نام دیگر این مواد توهم زا است.[۱] ال اس دی، مسکالین، دی‌متیل‌تریپتامین، قارچ سیلوسایبین از معروف‌ترین ترکیبات توهم زا محسوب می گردند.

بسیاری از مواد توهم زا در سرتاسر دنیا غیرقانونی محسوب می‌گردند اما با این حال مصرف تفننی این مواد در مناطق مختلف دنیا رایج می‌باشد.[۲][۳][۴]

توضیحات

معیار هالیستر برای شناخت ماده روانگردان به شکل زیر است

             نسبت به بقیه اثرات دارو، تفاوت در نوع بینش و فکر باید آشکار و غالب باشد

    از لحاظ فکری و حافظه اثر حداقلی داشته باشد

    بی‌حسی، گیجی، بیحالی، یا انگیزش بیش از حد نباید اثر اصلی باشد

    اثرات جانبی خود به خود روی سیستم اعصاب باید حداقلی باشد

    هیچگونه وابستگی ایجاد نکنند

بر حسب شرایط البته تمام مواد از این شرایط پیروی نمی‌کنند و حتی ممکن است یک دارو اثرات متفاوتی روی یک فرد ثابت داشته باشد.

 

•          ۳۰۴–۶۰ وابستگی به مواد استنشاقی (مانند چسب، بنزین و غیره)

عوارض و مرگ ومیر

مهم‌ترین عارضه مواد استنشاقی آسیب مغزی به صورت دمانس (زوال عقل) و اختلال عملکرد مخچه می‌باشد. به صورت معمول افت عملکرد شناختی (حافظه، توجه، تصمیم‌گیری، حل مسئله...)، اختلال در راه رفتن وکاهش هماهنگی حرکات وجود دارد. مطالعات تصویربرداری کاهش توده مغزی و ماده سفید مغز را نشان داده است. آسیب اعصاب محیطی، کری، اسیدوز متابولیک، آسیب جنین و آسیب ریه از دیگر عوارض این مواد هستند، وبا احتمال کمتر اختلالات عضلات قلبی، هپاتیت، کاهش دقت بینایی، کم خونی و سرطان خون. معمولاً به دنبال قطع مصرف بسیاری عوارض بهبود می‌یابند اما درمقایسه با سایر ارگان‌ها، سیستم عصبی توانایی ترمیم کمتری دارد. نیتروس اکسید موجب اختلال حافظه کوتاه مدت و آسیب اعصاب محیطی می‌شود. کم خونی وکاهش تعداد گلبول‌های سفید از دیگر عوارض آن هستند. از آنجا که نیترتیت‌ها به منظور تقویت لذت جنسی مصرف می‌شوند با افزایش ریسک رفتارهای پرخطر جنسی و بیماری‌های منتقل شونده از طریق تماس جنسی همراهند.[۱][۴][۵] مرگ ناگهانی ناشی از تدخین (deathniffingssudden) ممکن است هنگام مصرف یا درعرض چند ساعت پس ازآن اتفاق افتد. این عارضه غیرقابل درمان و پیشگیری است و تشخیص آن درکالبد شکافی پس از مرگ امکان‌پذیر نیست. مرگ به دلایل مختلف دیگر نیز اتفاق می‌افتد. خفگی، وارد شدن جسم خارجی به راه‌های هوایی و رفتارهای پرخطر. خفگی به هنگام استنشاق مواد از درون کیسه‌ای که روی دهان و بینی گذاشته می‌شود، درصورت کاهش سطح هوشیاری اتفاق می‌افتد. مرگ ناشی از ورود جسم خارجی به راه‌های هوایی همانند الکل و سایر تضعیف کننده‌های سیستم عصبی مرکزی به علت کاهش سطح هوشیاری و اختلال واکنش‌های محافظتی راه‌های هوایی رخ می‌دهد. مهارگسیختگی ناشی از استنشاق این مواد ممکن است منجربه بروز رفتارهای پرخطری چون سقوط از بلندی، غرق شدن ورانندگی خطرناک شود. از آنجا که اکثر این مواد به شدت قابل اشتعال هستند سوختگی از علل شایع مرگ است.[۵]

•          اختلالات روانپزشکی

           

            اختلالات مصرف شامل سوءمصرف و وابستگی به مواد استنشاقی می‌باشد و اختلالات ناشی ازمصرف شامل نشئگی، دلیریوم، دمانس پایدار، اختلال پسیکوتیک، اختلال اضطراب و اختلالات خلقی.

سوءمصرف و وابستگی

           

تظاهر اساسی سوءمصرف مواد استنشاقی مصرف مکرراست که باعث عواقب نامطلوب یا خطرات جسمی می‌شود. وابستگی بامصرف مکرر منجر به عوارض جسمی واجتماعی، ازدست دادن کنترل مصرف یا ایجاد تحمل و علائم ترک (اختلال خواب، تحریک پذیری، لرز، تپش قلب، تعریق، تهوع، خطای ادراک، توهم و هذیان) مشخص می‌شود.

            نشئگی

           

            علائم نشئگی ناشی ازمصرف مواد استنشاقی عبارت است از: گیجی، نیستاگموس، اختلال هماهنگی حرکات، تکلم بریده بریده، کندی روانی حرکتی، اختلال بینایی، ترمور، ضعف عمومی عضلات، سرخوشی، کاهش سطح هوشیاری و کما. نشئگی مواد استنشاقی به علت سوخت و ساز و دفع سریع کوتاه است (چند ساعت) و به سرعت برطرف می‌شود.[۱]

علل مرگ و میر به دنبال مصرف مواد استنشاق

حاد

مستقیم

 

سندرم مرگ ناشی از استنشاق (فوری یا دیررس)، مت هموگلوبینمی

غیرمستقیم

خفگی، ورود جسم خارجی به راه‌های هوایی، سوانح، غرق شدگی، آتش‌سوزی وغیره

           

•          ۳۰۴–۰۰ وابستگی به مواد افیونی (شامل تریاک، هروئین، تمجیزک غیره..)

تریاک عصاره در هوا خشک شده گل خشخاش است که با تیغ کشیدن به دور کاسبرگ این گل به دست می‌آید.

بیش از یازده درصد تریاک را مرفین تشکیل می‌دهد که یک آلکالوئید از نوع اپیویید است. مصرف طولانی مدت و مداوم مرفین باعث مقاوم شدن بدن و به وجود آمدن مقاومت بدنی (تلورانس)، و در نتیجه بروز اعتیاد می‌شود. همچنین مرفین عامل اصلی اختلالات و عوارض جانبی احتمالی است که مصرف طولانی مدت تریاک در بدن ایجاد می‌کند. مرفین از طریق فرایندهای شیمیایی به هروئین تبدیل می‌شود. تریاک بیشتر برای تولید هروئین کشت می‌شود، به‌طوری‌که اکثر تریاک وارد شده به کشور آمریکا به اجزای تشکیل دهنده آن تبدیل می‌شود. در تریاک آلکالوئیدهای دیگری نیز وجود دارد، از جمله؛ کدئین، نارسئین، پاپاورین و نوسکاپین و تبائین.

 

از قسمت‌های دیگر گیاه خشخاش و گیاهان هم‌خانواده آن مواد دیگری با خصوصیات مشابه و ضعیفتر از تریاک به‌دست می‌آیند. کشت خشخاش به‌منظور استفاده غذایی از دانه‌های آن، و کاربرد تریاک برای تخفیف درد و بی‌حسی و همچنین در مراسم مذهبی حداقل از عصر برنز به این سو ادامه داشته‌است. سومریان، آشوری‌ها، مصری‌ها، اهالی جزیره کرت، مینوسیان، یونانیان، رومی‌ها، ایرانیان و اعراب هر یک در معرفی این گیاه نقشی داشته‌اند.

تریاک بیش از همه به‌دلیل خصوصیات ضد درد و بی‌حس‌کننده آن که موجب می‌شد تا اعمال جراحی ممکن شود، مورد توجه پزشکان و جراحان بود. مصرف تریاک به شکل سنتی آن تا هنگام جنگ داخلی آمریکا ادامه یافت. از آن پس با استخراج مرفین و قابلیت تزریق آن این دارو به مهمترین داروی ضد درد برای مجروحان جنگی تبدیل شد. مرفین هنوز هم پرمصرف‌ترین دارو برای مجروحان جنگی و مصدومان سوانح است. بر اساس یک تحقیق که در سال ۱۹۹۹ انجام شده ایران بیش از هر کشور دیگری با گرفتاری‌های ناشی از مصرف تریاک غیرقانونی روبروست. بر اساس این تحقیق ۲٫۸ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال ایران با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند.[۱]

نام تریاک واژه فارسی است که با ریخت تریاق عربی شده‌است. معادل OPIUM است که در فارسی و عربی آن را افیون تلفظ می‌کنند. این واژه در زبان فارسی معنای پادزهر را می‌رساند؛ و به گونه theriac وارد زبان‌های اروپایی نیز شده‌است. تریاک از تر+یاک تشکیل شده معنی «تر» (آبدار) مشخص است اما در معنی یاک اختلاف است عده‌ای بر این باورند که «یاک» همان قپه است؛ و نظر دیگر اینکه یاک شامل همه گیاهانی است که گرده‌افشانی می‌کنند.

ترکیبات

تریاک از ترکیبات مختلفی به نام اپیویید طبیعی تشکیل می‌شود که عملکرد همگی آن‌ها در بدن همانند کار انتقال‌دهنده‌های عصبی ضد درد (اندورفین‌ها) است که از طریق تأثیر بر سلسله اعصاب مرکزی موجب تخفیف احساس درد در بدن می‌شوند، برای سایر استفاده‌های پزشکی تریاک و مشتقات ان می‌توان از کنترل کردن سرفه، اسهال و نشانه‌های سرماخوردگی و درمان افسردگی نام برد. سرخوشی و نشئگی که توسط این مواد ایجاد می‌شود همواره موجب سوء مصرف این دارو از زمان پی بردن بشر به اثرات شگفت این ماده بوده‌است. در پزشکی ایرانی از زمان‌های قدیم تریاک به عنوان دارو حضور داشته رازی و ابن سینا و دیگران آن را برای درمان توصیه کرده‌اند.

مواد شبه‌افیونی دیگری مانند هروئین با اضافه کردن مواد شیمیایی دیگر به مرفین ساخته می‌شوند البته امروزه بسیاری داروهای شبه‌افیونی از تریاک استخراج نمی‌شوند بلکه به‌طور مصنوعی ساخته می‌شوند. از جمله داروهای شبه‌افیونی که شرکت‌های دارویی آن‌ها را می‌سازند می‌توان به اکسی‌کدون، مپریدین، هیدروکدون و هیدرومورفین اشاره کرد.

کاربردهای درمانی

پزشکان و دندانپزشکان شبه‌افیونی‌ها را برای تسکین دادن دردهای حاد یا مزمن ناشی از بیماری، جراحی یا جراحت‌ها تجویز می‌کنند. داروهای شبه‌افیونی همچنین برای تخفیف سرفه متوسط تا شدید و اسهال نیز به کار می‌روند. شبه‌افیونی‌هایی مانند متادون و بوپرونورفین برای معالجه اعتیاد به شبه‌افیونی‌های دیگر مانند هروئین کاربرد دارند.

 

سوء مصرف و اعتیاد

افراد همچنین برای نشئه شدن و ایجاد سرخوشی به سوءمصرف شبه‌افیونی‌ها می‌پردازند. گرچه در این مورد معمولاً توجه به داروهای غیرقانونی مثل هروئین معطوف می‌شود، اما برخی از داروهای شبه‌افیونی قانونی تجویز شده توسط پزشکان کدئین، هیدرومورفون، اکسی‌کدون، مرفین و… نیز مورد سوءمصرف قرار می‌گیرند.

فاکتورهای سوء استفاده: تعریف و توضیح استفاده تفریحی از تریاک ممکن است سخت‌تر از آن چیزی باشد که ما فکر می‌کنیم، زیرا حتی اگر افرادی تریاک را در یک محیط اجتماعی استفاده کنند، ممکن است بدنبال کاهش اضطراب روانی یا درد جسمانی باشند که این امر با استفاده تفریحی از یک دارو یکسان نیست. بعضی از مردم تریاک خشک را می‌بلعند یا نوعی از چایی را می‌نوشند که با دانه یا سر گل‌های خشک شده خشخاش درست می‌شود. در قرن نوزدهم چای خشخاش یک نوشیدنی معمول دارویی بود، اما در اوایل قرن بیست و یکم این عادت معمولاً به معتادان تریاک محدود می‌شود. روش سنتی تفریحی استفاده از تریاک استنشاق دود آن است. حرارت دادن به تریاک به منظور ایجاد دود می‌تواند محتویات این دارو را کاهش دهد. تریاک از پیش به مراتب ضعیفتر از مواد تصفیه شده حاصل از آن است (مانند مورفین و هروئین (Heroin)). یک مرجع صاحبنظر تخمین می‌زند که میزان داروی فعال استنشاق شده توسط فردی که میزان مشخصی از تریاک را دود می‌کند معمولاً بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ برابر کمتر از محتویات دارویی موجود در هروئینی با همان وزن است که شخص بخود تزریق می‌کند. علاوه بر این، درحالیکه کل دُز هروئین مصرفی ممکن است ظرف چند ثانیه جذب شود، مقدار تریاکی به اندازه یک پیپِ پُر، در مدت زمانی بسیار طولانی‌تر کشیده می‌شود و به آهستگی تأثیرات خوش خود را به مصرف‌کننده خود می‌چشاند. همین امر تأثیر تریاک را بیشتر کاهش می‌دهد. شاعر انگلیسی، ساموئل تیلور کلریج (Samuel Taylor Coleridge) و همچنین توماس دکوینسی (Thomas De Quincey) به دلایل پزشکی مصرف تریاک را آغاز کردند. این دو نفر گزارشهایی کلاسیک از ایجاد توهم و الهام خلاق تحت تأثیر تریاک ارائه کردند. آن گزارشها و گزارشهای بعدی ممکن است کاملاً درست باشد، اما برای حصول چنین نتایجی لازم است که افراد بطور خاصی نسبت به دارو حساس باشند و صرفنظر از ترغیب دارویی، مستعد چنین تجربیاتی نیز باشند. گاهی اوقات برای افزایش علاقه مصرف‌کنندگان دود تریاک به فعالیت‌های جنسی، به تریاک آرسنیک (Arsenic) اضافه می‌کنند. گزارشهایی وجود دارد که نشان می‌دهد این عمل در میان مصرف‌کنندگان این ترکیب مسمومیت ناشی آرسنیک ایجاد کرده‌است.[۲]

روش مصرف

 

تریاک خام توقیف‌شده در افغانستان

خوردن و تدخین (دود کردن) دو روش مصرف معمول تریاک هستند. تزریق تریاک بسیار خطرناک است چون بخش‌های نامحلول در آب زیادی دارد و می‌تواند باعث ایست قلبی شود. قبل از خوردن تریاک معمولاً آن را حرارت داده و می‌پزند یا در آب حل کرده و فقط بخش محلول در آب را می‌خورند. چون مرفین و بیشتر آلکالوئیدهای مؤثر تریاک محلول در آب هستند. تدخین تریاک هم به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. برای کشیدن تریاک نباید آن را مثل توتون سوزاند بلکه بایستی حرارت داد تا مرفین و سایر مواد مؤثر موجود در آن تبخیر شود. کشیدن نیز روش‌های بسیار زیادی دارد که استفاده از وافور و ابزارهای چپق‌مانند دیگر و همچنین استفاده از سیخ و سنجاق روش‌های رایج هستند.

 

سوخته تریاک بخش به‌جا مانده از کشیدن تریاک است. با توجه به اینکه هنوز بخشی از مرفین در داخل سوخته باقی‌مانده می‌توان آن را به صورت خوراکی مصرف کرد یا با حل کردن در آب از آن شیره تریاک استحصال کرد.[۳]

•          ۳۰۴–۱۰ وابستگی به مواد آرام بخش (شامل مواد آرام بخش، خواب‌آور یا ضد اضطراب، بنزودیازپین‌ها)

آرام‌بخش‌ها (به انگلیسی: Tranquillizers) یا خواب‌آورها (Sedative) داروهایی هستند که آثار آرام‌بخش و رخوت‌آور دارند و معمولاً برای افرادی که مضطرب و نگران بوده و دچار افسردگی باشند تجویز می‌شود. استفادهٔ این داروها در زمان کوتاه می‌تواند مفید باشد اما مصرف طولانی‌مدت آنها ممکن است سبب ایجاد اعتیاد‌های دارویی شود. قرص‌ها و شربت‌های خواب‌آور مانند دیازپام از این قبیل داروها به‌شمار می‌روند.

•          ۳۰۴–۹۰ وابستگی به مواد محرک (موادی مانند آمفتامین، شیشه، کوکائین)

مُحَرّک‌ها یا انگیزنده‌ها (به انگلیسی:Stimulants) به صورت عمومی به موادی اطلاق می‌شود که باعث تحریک سیستم اعصاب مرکزی می‌شوند هرچند بسیاری از آن‌ها سیستم اعصاب محیطی را نیز تحریک می‌کنند.

 

مکانیسم

 

محرک‌ها طیف وسیعی از داروها را شامل می‌شود به همین دلیل مکانیسم داروهای این دسته با یکدیگر متفاوت و گوناگون‌ هستند.

 

بسیاری از محرک‌ها مهارگر بازجذب کاتکول‌آمین‌ها هستند(بوپروپیون، متیل فنیدیت، شیشه و کوکائین) بعضی دیگر آگونیست گیرنده‌های آدرنژیک(افدرین) و تعداد کمی از آن‌ها نیز به صورت غیر مستقیم بر مسیر سمپاتیک تأثیر می‌گذارند(کافئین و نیکوتین)، بعضی از محرک‌ها باعث آزادسازی مخازن کاتکول‌آمینی بداخل سیناپس می‌شوند(شیشه و آمفتامین) و از این طریق اثر تحریکی خود را بروز می‌دهند. هر چند بسیاری از داروهای محرک چندین مکانیسم را با هم دارا هستند.

 

این داروها از طریق افزایش فعالیت گیرنده‌های تحریکی و کاهش فعالیت گیرنده‌های مهاری سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) می‌باشند. تحریکات عصبی با فعال شدن سیستم اعصاب سمپاتیک انجام می‌شود. مواد درونزاد محرک در مغز کاتکولآمین‌ها هستند که شامل ۳ میانجی عصبی(نوروترانسمیتر)به نام‌های اپی نفرین (آدرنالین)، نور اپی نفرین (نورآدرنالین) و دوپامین هستند.

انواع محرک

 

از نظر منشأ:

    محرک‌های طبیعی استخراج شده از گیاهان:نیکوتین، کافئین و کوکائین.

    محرک‌های شیمیایی:این مواد در آزمایشگاه یا صنعت سنتز می‌شوند که خود این‌ها به دسته مخدری مانند مت آمفتامین (شیشه)، اکستازی و(MDMA)و… و دسته دارویی مانند متیل فنیدیت (ریتالین)، دگزآمفتامین (دکسترو آمفتامین)، مدافینیل، افدرین تقسیم می‌شوند.

 

موارد مصرف

بعضی از محرک‌ها دارای خاصیت درمانی شناخته شده هستند که برای درمان یا کنترل بیماری‌های مختلفی چون اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی، چاقی مفرط و نارکولپسی استفاده می‌شوند.

 

•          ۳۰۵–۱ وابستگی به تنباکو

تنباکو یا توتون گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. نام تنباکو به برگ‌های خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم گفته می‌شود. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگ‌های برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ یا ریختن آن‌ها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آن‌ها انجام می‌شود.[۱]

 

این گیاه به‌طور معمول پانزده تا بیست و پنج سانتی‌متر رشد می‌کنند، برگ‌های آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که دارای شیرهٔ چسبنده‌ای است.

خشک کردن تنباکو به روش آفتابی در منطقهٔ بسطام استان آذربایجان غربی

 

در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، توانست شیوهٔ استعمال تنباکو را از سرخ‌پوستان بیاموزد. از نظر سرخ‌پوستان تنباکو گیاهی مقدس بود و آن‌ها را با عالم ارواح ارتباط می‌داد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد و به اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۱]

 

این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحدهٔ آمریکا است.

 

آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می‌شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می‌رسد که واکنش بین بتا کربولین‌ها و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان‌آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند پولیسیکلیک آروماتیک هیدرو کربن (مثل بنزپیرن)، فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، نیتروسامین‌های مخصوص تنباکو (TSNAs)، فنول‌ها و بسیاری دیگر است.[۱]

 

محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی‌ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت‌های ذی‌نفع در صنایع تنباکو شد. بیش از ۷۰ نوع گیاه تنباکو در خانوادهٔ نیکوتیانا وجود دارد. کلمهٔ نیکوتیانا (و همچنین نیکوتین) به افتخار ژان نیکوت، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال ۱۵۵۹ این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار کاترین دِه مِدیچی فرستاد، بر این مادّه نام‌گذاری شد.[۱]

 

مصرف تنباکو توسّط ۱٫۱ میلیارد نفر تجربه شده‌است، یعنی تقریباً ۱/۳ جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ ۵٫۴ میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تغییر مانده یا کاهش داشته‌است، امّا در کشورهای در حال توسعه مانند ایران در حال افزایش است.[۱]

 

 

•          ۳۰۴–۹۰ وابستگی به مواد دیگر

در نوعی دیگر از تقسیم‌بندی مواد مخدر بر حسب نوع تأثیرشان بر سیستم عصبی مرکزی به سه گروه تقسیم می‌شوند:

•          تحریک‌کننده‌های سیستم عصبی مانند آمفتامین، شیشه، کوکائین، کافئین، نیکوتین، اکستازی

•          کندکننده‌های سیستم عصبی همچون الکل، باربیتوراتها، مشتقات شاهدانه (حشیش، ماری‌جوانا)، مشتقات افیون (تریاک، هروئین، کراک)، مواد استنشاقی (چسب)

•          مواد توهم‌زا شامل مسکالین، ال‌اس‌دی، پسیلوسیبین، پی‌سی‌پی، اکستازی

مواد مخدر و اثرات مخرب جسمی و روانی آن‌ها

            در درستی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد. خواهشمندیم در روشن‌شدن اعتبار منابع مورد اختلاف کمک کنید. بحث‌های مرتبط را می‌توانید در صفحهٔ بحث ببینید.

 

اعتیاد را می‌توان یک مسمومیت مزمن دانست که برای شخص و هم برای خانواده و جامعه اش مضر است. انواع آن به شرح زیر است:[۱۰]

۱- تریاک: که بیشتر در بین افراد مسن درگذشته مصرف آن رواج داشته اما امروزه در بین جوانان و نوجوانان توزیع و مصرف می‌گردد، ماده‌ای خواب‌آور بوده و شخص معتاد از مصرف آن احساس لذت و نشاطی «نئشگی» می‌نماید. معرف آن به تدریج باعث افزایش طلب می‌گردد و فرد لحظه‌ای به خود می‌آید که قادر به ترک آن نیست.

۲- مرفین: که از تریاک گرفته می‌شود و بدو صورت مایع و پودر مصرف می‌گردد، مصرف این مواد در بین جوانان زیاد است و ماده‌ای خواب‌آور و اثرات تریاک را دارد.

۳- هروئین: این مواد از ترکیبات شیمیایی ساخته شده و اثرش سه برابر مرفین بوده و خواب‌آور است، شخص معتاد همیشه در حال چرت زدن می‌باشد و چشمهای خواب آلود دارد.

۴- کوکائین: موادی تحرک زا، توهم‌آور و اغفال‌کننده‌است، کسانی که به این دارو معتاد می‌شوند معمولاً سادیسم جنسی پیدا می‌کنند و به همین دلیل افراد بسیار خطرناکی هستند معتاد پس از مصرف این دارو احساس شعف زاید الوصفی پیدا می‌کند و شاد می‌شود و لذت جنسی او تشدید پیدا می‌کند، اثرات جسمی آن کم است در حالیکه از نظر روانی اثراتش از هروئین بیشتر است.

۵-ال.اس. دی: مصرف این مواد اعتیاد جسمانی ندارد ولی دارای اثرات مغزی و روانی زیانبخشی است، این مواد توهم زا بوده و اعتیاد روانی را بهمراه دارد.

۶-آمفتامینها: موادی محرک زا و اعتیادآور است. این مواد سیستم مرکز عصبی را تحریک می‌کند، این مواد در میان دانشجویان مصرف بیشتری دارد زیرا باعث کم خوابی بوده و شخص را در حالت محرکی قرار می‌دهد. مصرف این مواد باعث می‌شود بدن در برابر آن مقاوم شود لذا شخص معتاد ناگزیر می‌گردد بیشتر مصرف کند.

۷-ماری جوانا و حشیش: مصرف این مواد، اعتیاد جسمانی نداشته ولی اعتیاد روانی می‌آورند و به همین جهت زیان‌آور هستند، مصرف این مواد اثرات مغزی ناگواری را به همراه داشته و اغلب به صورت سیگار مصرف می‌شوند اثرات مخرب آن: خواب آرامش بخش، تشدید احساس، خنده‌های بی‌مورد و طولانی، لذت بخش بودن زمان و مکان، لکن وقتی تأثیر دارو تمام می‌شود شخص معتاد حالت و احساس بدی پیدا می‌کند و امکان ارتکاب جرم زیاد می‌شود و از سوی دیگر عاملی برای مصرف مواد مخدر قوی تر همانند هروئین می‌باشد.

۸- متادون: داروی مخدری است که به دلیل نیمه عمر بالای آن بیش از۲۴ ساعت جهت درمان اعتیاد به کار برده می‌شود و فقط در مراکز ترک اعتیاد و توسط پزشک باید تجویز شود

۹-مواد استنشاقی:این گروه شامل مواد شیمیایی گوناگونی است که به سرعت تبخیر می‌شوند. برخلاف سایر مواد مورد سوء مصرف که براساس تأثیری که بر سیستم اعصاب مرکزی می‌گذارند تقسیم‌بندی می‌شوند، این مواد برمبنای شیوه مصرف مشترکی که دارند دریک گروه جای گرفته‌اند. مواد استنشاقی براساس عملکرد داروشناختی خود به سه دسته تقسیم می‌شوند: حلال‌های فرار، نیتروس اکسید و نیتریت‌ها. گروه اول یعنی حلال‌های فرار شایع‌ترین مواد استنشاقی مورد سوء مصرف هستند. انواع سوخت‌ها مانند بنزین، گازوئیل و گاز فندک، داروهای بیهوشی مانند اتر، چسب‌ها، انواع اسپری‌ها، رنگ‌های شیمیایی و… در این گروه قرار می‌گیرند.[۱]

۱۰-تمجیزک:مایع زرد رنگ تزریقی است که پس از ترکیب با خون شخص مصرف‌کننده در رگ تزریق می‌شود

مراحل اعتیاد

1.         آشنایی: در این مرحله فرد از راه‌های مختلف (مثلاً از طریق دوستان خود) با مواد مخدر و نحوه استعمال آن آشنا می‌شود.

2.         شک و تردید: در این مرحله، فرد سعی می‌کند با میل خود مبارزه کند.

3.         اعتیاد واقعی: در این مرحله فرد دچار اعتیاد می‌شود و برای رسیدن به حالت نشئگی، هر بار بر میزان مصرف خود می‌افزاید.[۱۱]

سیکل باطل اعتیاد

1.         مصرف مواد

2.         احساس گناه و پشیمانی

3.         تحریک روانی

4.         هوس مواد

5.         برگشت به عادت

معتادان مزمن

هرکسی که مواد مصرف می‌کند معتاد محسوب نمی‌شود. کسانی که مواد مصرف می‌کنند به سه دسته تقسیم می‌شوند اما درمیان آن‌ها تنها معتادان مزمن هستند که به بیماری اعتیاد مبتلا می‌شوند.

مصرف‌کنندهٔ تفننی

•          هرچند وقت یکبار برای تفریح و در مواقع و مناسبت‌های خاص مواد مخدر مصرف می‌کند.

•          احساس سرخوشی می‌کند و بیش از حد مصرف نمی‌کند - واکنش عادی نسبت به مواد دارد.

مصرف‌کنندهٔ شدید

•          برای کمک به تحمل استرس و فشار زندگی مواد مصرف می‌کند.

•          به خاطر فرار از احساسات دردناک مواد مصرف می‌کند.

•          میزان مصرف خود را به تدریج افزایش داده و در نتیجه مقاومت بدن آن‌ها در مقابل مواد بیشتر می‌شود.

•          وقتی مواد در دست‌رس قرار ندارد احساس بیقراری می‌کند.

•          آغاز تجربه در روند بد شدن حال جسمی وروانی.

•          آغاز روند بی سر و سامانی وضعیت تحصیلی یا شغلی.

•          آغاز روند ازدست دادن علاقه به لذتهای ساده.

•          آغاز گرایش به گوشه‌گیری و انزوا.

•          مصرف‌کننده شدید به محض داشتن دلیل کافی برای دست کشیدن و ترک مواد مخدر، قدرت آن را دارد که مصرف مواد را کنترل یا ترک کند.

•          مصرف‌کننده شدید می‌تواند به مصرف‌کننده تفننی یا معتاد واقعی تبدیل شود.

معتادان مزمن

•          معتادان مزمن هرگز نمی‌تواند به حالت مصرف‌کنندهٔ تفننی یا شدید بازگردد.

•          معتادان از مصرف مواد مخدر به شدت احساس لذت و آرامش می‌کنند.

•          مغز به مصرف مواد عادت کرده و برای اینکه بطور عادی فعالیت کند به مواد مخدر وابسته می‌شود.

•          ساختار و سیستم ارتباط مغز حالت غیرعادی پیدا می‌کند.

•          از دست دادن سلامت عقل و رفتارهای عصبی و خشن.

•          با وجود عواقب ناگوار، قادر به ترک کردن مواد مخدر نیست - این حالت آلرژی نامیده می‌شود.

•          مغز بیش از پیش به مواد مخدر نیاز پیدا می‌کند - چنین حالتی را پدیده ویار می‌نامند.

•          برای اینکه احساس لذت قبلی را به دست آورد باید همواره مقدار بیشتری مواد مخدر مصرف کند - مقاومت بدن افزایش پیدا می‌کند.

•          نادیده گرفتن و بی‌توجهی به خود و دیگران.

•          ازدست دادن ارتباط با دوستان، خانواده وجامعه.

•          ناتوانی در انجام کار و فعالیت‌های عادی.

•          دچار مشکلات قانونی شدن.

•          بیماری اعتیاد شکل گرفته و حالت پیشرفته پیدا کرده‌است.

•          برای فعالیت عادی روزمره به مواد مخدر نیاز دارد.

•          مواد مخدر در مقایسه با دیگر مسائل در اولویت قرار می‌گیرد.

•          بی علاقه شدن به زندگی و افتادن به فکر خودکشی.

•          خماری کشیدن در زمانی که مواد مورد نیاز بدن کمتر از حد معمول به آن داده شده یا کاملاً قطع شود.

•          تلاش پی در پی اما بیهوده برای ترک اعتیاد.

•          بی سر و سامانی و غیرقابل اداره شدن زندگی.

•          ناامیدی و ناتوانی کامل

زیان‌های جانبی

اعتیاد به مواد مخدر افزون بر زیان‌هایی که به‌طور مستقیم برای مصرف‌کنندهٔ آن دارد و هیچ فایده و سودی برای استفادهٔ آن تأیید نشده‌است،[۱۲] یکی از عوامل اصلی گسترش بیماری‌هایی چون ایدز و هپاتیت می‌باشد و همچنین زیان‌های اجتماعی و اقتصادی درخوری برای جامعه دارد که از آن میان می‌توان به از بین بردن بخشی از نیرو و مغز فعال جامعه اشاره کرد.[۱۳] از جمله مهمترین آسیب‌هایی که مصرف مواد مخدر بر سلامتی فرد دارد کاهش قوای جنسی در بلند مدت است. اگرچه برخی از مواد مخدر در لحظه باعث افزایش میل جنسی و برانگیختگی می‌شوند، ولی اکثر آن‌ها در طولانی مدت قوای جنسی را کاهش می‌دهند. برای مثال مصرف متادون سبب کاهش و از بین رفتن میل جنسی، اختلال نعوظ و اختلال در انزال می‌گردند. حدود ۷۵ درصد از معتادان به متادون، از کاهش یا از بین رفتن میل جنسی شکایت دارند. حدود ۷۰ درصد دارای مشکل در برانگیختگی جنسی و ۶۰ درصد دارای مشکل در رسیدن به ارضاء جنسی هستند. ."

به تازگی، برخی با مدل‌سازی اعتیاد با به‌کارگیری دانش اقتصاد نشان داده‌اند که درآمد و مصرف امروز مواد مخدر به چه میزان بر تقاضای مواد مخدر در آینده تأثیر خواهد گذاشت.[۱۴]

علائم اعتیاد

بنا بر تعریف انجمن روانشناسان ایالات متحده اگر در یک دوره ۱۲ ماهه حداقل سه مورد از علائم زیر در فردی که مواد مخدر مصرف می‌کند نمایان شود، فرد به بیماری اعتیاد مبتلا شده‌است. این علائم عبارتند از:

۱- مقاوم تر شدن بدن یا تلورانس

۲- وسوسهٔ مصرف

۳- افزایش مصرف

۴- از دست دادن کنترل روی میزان مصرف

۵- ادامهٔ مصرف با وجود عواقب خطرناک

۶- بروز نشانه‌های خماری در صورت عدم مصرف

آزمایش اعتیاد

یکی از آزمایش‌های سنتی اعتیاد آزمایش ادرار است که روشی حتمی و دقیق نبوده و فرد می‌تواند با استفاده از مصرف مواد شیمیایی ویژه‌ای نتیجهٔ آزمایش را تغییر دهد هرچند که روش‌های دیگری برای آزمایش اعتیاد وجود دارد که با اطمینان بسیار بالا می‌توان از آن‌ها بهره گرفت.[۱۵] با توجه به ماهیت و ساختار اعتیاد، توجه به بعد روانی این بیماری نیز بسیار ضروری است. از این رو تست‌ها و آزمایش‌هایی نیز برای پی بردن به وضعیت اعتیاد فرد با توجه به جنبه‌های رفتاری و روانی آن‌ها موجود می‌باشد که شامل پرسش‌هایی است که خود فرد باید به آن‌ها پاسخ دهد.

داروهای ترک اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان

•          بوپرنورفین (به عنوان ضد وسوسه جایگزین مواد مخدر و اعتیادآور و همچنین ترک سیگار)

•          شربت تریاک (یک ماده مخدر و مسکن درد و اعتیاد آور)

•          متادون (داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر و اعتیاد آور)

•          حب جدوار (داروی ترک اعتیاد، مسکن قوی و ضد درد با اثرات تقویتی بدون ایجاد وابستگی و اعتیاد)

•          نالوکسان (برای تشخیص و درمان مسمومیت‌ها با مواد مخدر یا کومای ناشی از آن مصرف می‌شود)

•          نالتروکسان (به عنوان داروی کمکی برای درمان اعتیاد به کار می‌رود)

تأثیرات اعتیاد بر خانواده

با وجود یک فرد معتاد در خانواده زندگی همه اعضا به نحوی صدمه می‌بیند. اعضای خانواده برای ادامه حیات مجبور می‌شوند که در زندگی خود تغییراتی بدهند تا بتوانند با اثرات ویرانگر اعتیاد کنار بیایند. به مرور زمان این روش باعث می‌شود تا خود آن‌ها نیز در زندگی خود با مشکلات فراوانی رو به رو شوند. با وجود آنکه اعتیاد به مواد مخدر همواره در بین مردان بیش از زنان بوده اما در چند سال اخیر اعتیاد در ایران در بین زنان نیز افزایش چشمگیری داشته‌است. براساس بررسی‌ها و تحقیقات انجام شده در حوزه اعتیاد زنان، بانوان به دلیل اطلاعات ناکافی و ندانسته در دام اعتیاد گرفتار می‌شوند.[۱۶] همچنین رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان افزایش اعتیاد در میان زنان در کشور عنوان داشت که بیش از ۵۰ درصد معتادان را افراد متأهل تشکیل می‌دهند.[۱۷]

مجموعه‌ای از عواطف و احساسات ویرانگر وجود دارند که سلامت روانی، رفتاری و کیفیت زندگی اعضای خانواده به علت همجواری در کنار فرد معتاد را به خطر می‌اندازند. این گونه احساسات و رفتارها عبارتند از:

•          احساس گناه: حالتی که افراد خانواده تصور می‌کنند که مقصر اعتیاد عزیز معتادشان هستند.

•          خشم: شامل خشم از معتاد و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی وی یا خشم از علل و عواملی که موجب بروز اعتیاد وی شده‌اند.

•          انکار و احساس شرمندگی: خانواده‌هایی که شناخت کافی از بیماری اعتیاد ندارند برای فرار از سرخوردگی و شرمساری معتاد بودن عزیزشان، اقدام به انکار کردن کرده یا همواره در وجودشان احساس شرمندگی می‌کنند.

•          اضطراب و تشویش: حالتی که به دلیل رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی معتاد، و اتفاقات متعددی که از پیامدهای اعتیاد یکی از افراد خانواده ناشی می‌شود رخ داده و باعث می‌شود که اعضای خانواده همواره در اضطراب و تشویش به سر ببرند.

درمان اعتیاد

روش های مختلفی برای درمان اعتیاد وجود دارند که هرکدام بسته به فرد معتاد تاثیر مختلفی را می توانند ایجاد کنند.

اما می توان گفت که تقریبا تمام محققان به این نتیجه رسیده اند که رفتار درمانی می تواند موثر ترین روش برای درمان اعتیاد باشد.

فرد معالج با ایجاد تغییر در نحوه نگرش فرد به خوبی خواهد توانست فرد را از مصرف مواد مخدر باز دارد و همچنین وی را از بازگشت مجدد به سوی مصرف آن نیز منصرف کند.

ماتریکس یکی از اولین روش های درمان اعتیاد به شمار می آید.

مدل “ماتریکس” قرار بود یک برنامه ۱۶ هفته‌ای باشد که شامل جلسات درمانی انفرادی، درمان گروهی، درمان بیماری، درمان خانوادگی،  آموزش، CBT، DBT و تشویق می باشد.

مدیریت نیز یکی از اجزای مهم این روش به شمار می آید.

این مدیریت به صورت پاداش برای عدم مصرف و همچنین عدم مجازات برای بازگشت و مصرف می باشد.[۱۸]

کمک خانواده

همانگونه که برای توقّفِ بیرون روی نمی‌توان از بیمار انتظار داشت به کمک اراده جلوی آن را بگیرد از معتاد نیز نمی‌توان توقع داشت که با نیروی اراده بر اعتیادش غلبه کند. او به مراقبت پزشکی و حمایت عاقلانه، دلسوزانه و صبورانهٔ اطرافیانش نیاز دارد. همان‌طور که اگر در کودکی تب می‌کرد، تا بهبودی کامل اعضای خانواده از او تیمارداری می‌کردند اکنون نیز او به چنین مراقبتی نیاز دارد. حتّی پس از بستری و ترک نیز لازم است که خانواده تا چند سال مراقبش بوده چنانچه مجدداً به سمت مواد برگشت بی‌آنکه او را سرزنش کنند صبورانه وی را کمک نمایند تا دوباره ترک کند و همچنان به مراقبت از او ادامه دهند. همانگونه که یک بیمار قلبی نیاز به مراقبت دارد یک معتاد هم که مغزش بیمار شده‌است نیاز به مراقبت ویژه دارد.[۱۹] مضافاً اینکه، در این نوع بیماری که بیو شیمی مغز تحت تأثیر قرار گرفته فرد قادر نیست که از تجارب گذشتهٔ خود درس بگیرد و به اصطلاح، نقاطِ علت و معلول را بهم وصل کند(Connecting the dots). در حقیقت تا چندین ماه پس از ترک و سم زدائی از بدن بیمار، هنوز نمی‌توان از وی توقع حرف‌شنوی داشت. زیرا او نصایح را می‌شنود و لی تحلیل و درک نمی‌کند. وی حتی متوجهٔ وضعیت خودش نیست. انتظار اینکه در چنین وضعیتی او حال خود را درک کند مانند آن است که از یک کامپیوترِ از کار افتاده انتظار داشته باشیم پیغام بفرستد که از کار افتاده است[۲۰] خانواده باید به معاشران بیمارشان نیز توجه داشته باشند؛ اجازه ندهند برخی با ایجاد وسوسه تلاش وی برای بهبود را خنثی کنند. به قولی، اولین گام برای در امان ماندن از طوفان آنست که در و پنجره‌ها بسته شوند. برای این منظور، باید رابطه‌ای صمیمانه با بیمار برقرار کرد تا بتوان از وجود چنین وسوسه کنندگانی مطلع شد آنگاه به او کمک کرد که از مُجالست با آنان بپرهیزد.

راز داری خانواده: در مورد اعتیاد راز داری اثر مخرب دارد. «برخورد رازگونه مانع از رو برو شدن خانواده با واقعیت و به چالش کشیدن آن می‌شود. سرّ نگه داشتن چنین مواردی مانع تغییر شده باعث بروز احساس شرم می‌شود. برخوردهای رازآمیز، همچنین حامل این بد آموزی هستند که برخی مسائل اساساً قابل حل نیستند. چنین برخوردی سبب می‌شود که تجارب شخصی، تجزیه تحلیل نشده در نتیجه مردم از روشن نگری و واقع بینی محروم بمانند و رشد نکنند.»[۲۱]

 

 

 

 

 

 

 

 

گستردگی اعتیاد در جهان

هم اکنون بیش از ۲۲۰ میلیون مصرف‌کننده مواد اعتیادآور در جهان وجود دارد. ۱۵۰ میلیون نفر معتاد به مواد توهم زایی مانند حشیش، ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر معتاد به ماده محرک کوکایین و مشتقات آن، ۱۵ تا ۲۱ میلیون نفر معتاد به هروئین و سایر مواد مخدر و سایرین نیز انواع مواد اعتیادآور روانگردان و شیمیایی را مورد سوء استفاده قرار می‌دهند.[۲۲]

 

 

ایران

طبق آمار وزارت بهداشت ایران در سوم مهر ۱۳۹۱، تعداد معتادان دائمی در ایران که مصرف روزانه مواد مخدر دارند بین دو میلیون تا دو میلیون و دویست هزار نفر است.[۲۳]

 

 

 

 

 

 

 

منابع :

 

    پایگاه اینترنتی www.ramian.com

    پایگاه اطلاع‌رسانی دانشجویان ترکمن ایران

    پایگاه اینترنتی مؤسسه فرهنگی تبیان

    پایگاه اطلاع‌رسانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران

    خبرگزاری مهر، مقالهٔ «آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج قابل اطمینان نیست»

    خبرگزاری ایسکا، مقالهٔ «باورهای شایع و اشتباه در مورد اعتیاد به مواد مخدر»

 

 

پست سریع خارجی در کمترین زمان

#نمایندگی_رایتل_شیراز

#نمایندگی_ایرانسل_شیراز

#نمایندگی_آسیاتک_شیراز

#نمایندگی_کارگزاری_آگاه_شیراز

#کاراپست

#کاراپست_شیراز

 

برای پیدا کردن آدس در map اینجا کلیک کنید