جنگ نرم چیست؟

جنگ نرم  چیست؟
جنگ نرم مترادف اصطلاحات بسیاری در علوم سیاسی و نظامی است. در علوم نظامی از واژه هایی مانند جنگ روانی یا عملیات روانی و در علوم سیاسی از واژه هایی چون براندازی نرم، تهدید نرم، انقلاب مخملین و اخیرا به واژه انقلاب رنگین برای تبیین این اصطلاح  استفاده می‌شود.
گاهی به جای جنگ از واژه های تهدید یا قدرت نیز استفاده می شود، ولی در نهایت هر دوبه یک مفهوم ختم می شوند. نظریه جنگ نرم طی دهه های اخیر وارد ادبیات سیاسی شده است و "ژوزف نای" از اندیشمندان معاصر معتقد است، مبنای قدرت سخت یا جنگ سخت بر "اجبار" و مبنای قدرت نرم بر "اقناع" است، او برخلاف بعضی از صاحب نظران، اقتصاد و دیپلماسی را در زیرمجموعه قدرت سخت قرار داده و تنها از رسانه بعنوان قدرت نرم نام می‌ برد.
در تمامی اصطلاحات بالا هدف مشترک تحمیل اراده گروهی بر گروه دیگر بدون استفاده از راه های نظامی است. اما از آنجا که در مورد گستردگی و حوزه فعالیت هر کدام اتفاق نظر وجود ندارد؛ اشاره کوتاهی به هر کدام از واژه های مذکور و سابقه تاریخی آنها خواهیم داشت.
مبنای قدرت سخت یا جنگ سخت بر "اجبار" و مبنای قدرت نرم بر "اقناع" است
جنگ روانی پیشینه ای بسیار طولانی دارد؛ چرا که انسان‌ها برای تحت تأثیر قرار دادن طرف مقابل به شیوه‌ها و ترفندهایی متوسل می‌شدند، اما اصطلاح جنگ روانی در جنگ جهانی دوم در آمریکا و اروپا رواج یافت.
 فولر، مورخ و تحلیلگر نظامی بریتانیایی اولین کسی بود که اصطلاح جنگ روانی را در سال 1920 به کار برد. در آن زمان استفاده  فولر از واژه جنگ روانی در محافل نظامی و علمی بریتانیا و آمریکا توجه چندانی را به خود جلب نکرد. در ژانویه 1940 با انتشار مقاله ای با عنوان "جنگ روانی و چگونگی به راه اندازی آن" این اصطلاح برای اولین بار وارد ادبیات آمریکا شد. بر این اساس "جنگ روانی را باید استفاده از هر نوع وسیله ای به منظور تاثیر گذاری بر روحیه و رفتار یک گروه با هدف نظامی مشخص معنا کرد". در پایان جنگ جهانی دوم این اصطلاح به "فرهنگ لغت وبستر" وارد شد و بخشی از عبارت پردازی‌های سیاسی و نظامی آن زمان را تشکیل داد.
 در سال 1950 یعنی تنها یک‌سال پس از پایان جنگ جهانی دوم "ترومن"، رئیس جمهور وقت آمریکا  به منظور کسب آمادگی برای اجرای جنگ‌روانی در کره پروژه‌ای با عنوان "نبرد حقیقت" را با بودجه‌ای معادل 121میلیون دلار تصویب کرد. ارتش آمریکا اداره و ریاست جنگ‌ روانی را به عنوان بخش ستادی ویژه ایجاد کرد و در کنار واحدهای رزمی، واحدهای جنگ‌روانی گسترده‌ای را با استفاده از تجربیات جنگ‌جهانی دوم تشکیل داد. از آن‌زمان تاکنون، سازمان‌ها و واحدهای روانی ـ تبلیغاتی آمریکا با توسعه‌ای روزافزون همواره به عنوان یکی از بازوهای اصلی آن کشور در جنگ و صلح عمل کرده‌اند.
براندازی نرم، تهدید نرم، انقلاب مخملین، انقلاب رنگین
در سال های پایانی جنگ سرد، اولین پروژه براندازی نرم در لهستان و با رهبری "لخ والسا" در جنبش کارگری این کشور در سال 1984 تحقق یافت و با فروپاشی شوروی و یوگسلاوی و چند کشور دیگر اروپای شرقی براندازی نرم به مسئله جدیدی در حوزه قدرت و امنیت تبدیل شد.
 استعمارگران از براندازی حکومت ها در یوگسلاوی، گرجستان، اوکراین، قرقیزستان و امثال آن با عنوان انقلاب های رنگی، به جای واژه خشن جنگ نرم یاد می نمایند.
 انقلاب های مخملی یا "انقلاب های رنگی" و "گلی" از شیوه های براندازی نرم است که نوعی دگرگونی و جابجایی قدرت به همراه مبارزه منفی و نافرمانی مدنی را شامل می‌شود. انقلاب های رنگی و مخملی در جوامع پسا کمونیستی در اروپای مرکزی، شرقی و آسیای مرکزی اتفاق افتاد. این واژه برای نخستین بار از سوی "والسلاوهادل" رئیس جمهور پیشین چک که در آن زمان رهبر مخالفان چکسلواکی سابق بود، وارد ادبیات سیاسی شد. مخالفان حکومت در چکسلواکی با انجام سلسله اقدامات مرتبط و زنجیره‌ای در طی یک دوره شش هفته‌ای از 17 نوامبر تا 29 دسامبر 1989 در این کشور موفق به نوعی دگرگونی و جابجایی قدرت شدند. این پدیده سپس به شکل زنجیره‌ای در صربستان طی دو مرحله 1997 - 2000 ، گرجستان 2003 ، اوکراین 2004 و قرقیزستان 2005 ادامه یافت.
به طور کلی اهداف آمریکا از سازماندهی انقلاب های رنگین در کشور‌های هدف را در چارچوب حوزه‌های زیر می‌توان بررسی کرد:
- تسلط بر مناطق ژئوپلتیکی و ژئواستراستژیکی
- کنترل شریان انتقال انرژی و جلوگیری از تسلیحاتی شدن آن
- حذف و یا مهار نظام های مخالف در برابر نظام آمریکا
 - ممانعت از ایجاد اتحادیه های نظامی و امنیتی در آسیا، خاورمیانه و آسیای مرکزی
 - همسو کردن کشورهای هدف با سیاست های آمریکا
 - فرصت سازی اقتصادی برای آمریکا
 - مهار بیداری اسلامی
جورج سوروس ، رئیس بنیاد سوروس سرمایه دار بزرگ آمریکایی یا به عبارتی میلیاردر یهودی آمریکایی یکی از معماران اصلی انقلاب مخملین گرجستان در گفتگویی با روزنامه لس آنجلس تایمز اظهار داشت که : تمایل دارد سناریوی گرجستان در کشورهای آسیای مرکزی یعنی تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان تکرار شود.
شرکت‌کنندگان انقلاب‌های رنگین اغلب از مقاومت مسالمت‌آمیز با هدف اعتراض‌ علیه دولت‌های غیرهمسو با آمریکا و حمایت از دمکراسی، لیبرالیسم و استقلال ملی استفاده کرده‌اند و معمولاً یک رنگ یا گل خاصی را به عنوان سمبل و نشانه خود برگزیده‌اند. اعتراض‌های صورت گرفته و نقش مهمی که سازمان‌های غیردولتی به ویژه سازمان‌های فعال دانشجویی در سازماندهی مقاومت مسالمت‌آمیز ایفا می‌کنند، این رویدادها را برجسته‌تر نشان می‌دهد.
جنگ روانی پیشینه ای بسیار طولانی دارد؛ چرا که انسان‌ها برای تحت تأثیر قرار دادن طرف مقابل به شیوه‌ها و ترفندهایی متوسل می‌شدند، اما اصطلاح جنگ روانی در جنگ جهانی دوم در آمریکا و اروپا رواج یافت
اهداف اجرایی از جنگ نرم
همان طور که اشاره شد، جنگ روانى جدید عملى سازمان یافته و برنامه ریزى شده پدیده اى همیشگى و پیوسته است که اختصاص به مقطع زمانى خاصى ندارد. با توجه به این مسأله مى توان اهداف جنگ روانى را در یک تقسیم بندى به اهداف سیاسى و اهداف نظامى و در تقسیم بندى دیگر، آن را به اهداف و مقاصد استراتژیکى و مقاصد تاکتیکى تقسیم نمود
با توجه به این که ماهیت اصلى عملیات روانى به اعتراف خود آمریکایى ها عبارت است از تلاش براى تأثیرگذارى بر افکار، احساسات و تمایلات گروه هاى دوست، دشمن یا بى طرف مى توان تا حدودى به برخى از مهمترین اهداف جنگ روانى پى برد:
- تأثیرگذارى شدید بر افکار عمومى جامعه مورد هدف از راه طرح جنگ نرم و با ابزار خبر و اطلاع رسانى هدفمند و کنترل شده که نظام سلطه همواره از این روش براى پیشبرد اهداف خود سود جسته است و البته موفقیت هایى هم در این زمینه داشته است.
- ترساندن از مرگ یا فقر یا قدرت خارجى سرکوبگر و پس از آن دعوت به تسلیم از راه پخش شایعات و دامن زدن به آن براى ایجاد جو بى اعتمادى و ناامنى روانى.
- اختلاف افکنى در صفوف مردم و برانگیختن اختلاف میان مقام هاى نظامى و سیاسى کشور مورد نظر در راستاى تجزیه سیاسى کشور.
- اشاعه بذر یأس و نومیدى درمیان مردم و بویژه نسل جوان به منظور بى تفاوت کردن آنها نسبت به کشور خود و تحولات احتمالى آتى.
- کاهش روحیه و کارآیى رزمى ( در زمان جنگ نظامى).
- ایجاد اختلال در سامانه هاى کنترلى و ارتباطى کشور هدف.
- تبلیغات سیاه (با هدف براندازى و آشوب) به وسیله شایعه پراکنى، پخش تصاویر مستهجن ، جوسازى از راه پخش شب نامه ها و ...
- تقویت نارضایتى هاى ملت به دلیل مسائل مذهبى، قومى، سیاسى و اجتماعى نسبت به دولت خود به طورى که در مواقع حساس این نارضایتى ها زمینه تجزیه کشور را فراهم کند.
- تلاش براى بحرانى و حاد نشان دادن اوضاع کشور از راه ارائه اخبار نادرست و نیز تحلیل هاى نادرست و اغراق آمیز که مقام معظم رهبرى نیز در دیدار اخیر اعضاى مجلس خبرگان با ایشان به آن اشاره داشته و آن را در راستاى خط تهاجمى دشمن توصیف کردند.
با توجه به تمام مطالبى که گفته شد، ضرورت مقابله جدى با جنگ روانى دشمن به شیوه هاى سخت افزارى و نرم افزارى بر کسى پوشیده نمى ماند. اما در این میان وحدت استراتژیک تمام نهادهاى کشور براى پاسداشت تمامیت ارضى نیز مقدمه اى لازم براى خنثى کردن جنگ روانى دشمنان است.

تاریخچه جنگ جهانی اول+تصاویر جنگ جهانی اول

  تاریخچه جنگ جهانی اول+تصاویر جنگ جهانی اول

در جنگ جهانی اول برای نخستین بار از سلاح‌های شیمیایی استفاده شد

 

در مورد جنگ جهانی اول چه می دانید؟

جنگ جهانی اول یک نبرد جهانی بود که از سال ۱۹۱۴ آغاز شد. در جنگ جهانی اول برای نخستین بار، بگونه انبوه مناطق غیرنظامی بمباران هوایی شدند و نیز برای نخستین بار در این سده کشتار غیرنظامیان در ابعادی گسترده در طول جنگ رخ داد. جنگ جهانی اول از برجسته‌ترین رخدادهای تاریخ بشر است و بگونه مستقیم و غیرمستقیم نقش بزرگی در تعیین تاریخ سده بیستم داشته‌است.

جنگ جهانی اول

جنگ جهانی اول (اوت ۱۹۱۴ - نوامبر ۱۹۱۸)، نخستین نزاع بزرگ بین المللی در قرن بیستم به شمار می رود. در ماه اوت 1914 م جنگ عظیمی در اروپا بین آلمان، رهبر دول محور، و نیروهای متفقین به رهبری فرانسه و بریتانیا درگرفت. هیچ یک از دو طرف نتوانستند به پیروزی کامل دست یابند و جنگ جهانی اول تا چهار سال بطول انجامید. پیش از پیروزی متفقین در نوامبر 1918 حدود 10 میلیون نفر کشته شدند.

 

نیروهای متحد و نیروهای مرکزی در جنگ جهانی اول

طی جنگ جهانی اول، نیروهای متحد- بریتانیا، فرانسه، صربستان و امپراتوری روسیه که بعدها ایتالیا، یونان، پرتغال، رومانی و ایالات متحده هم به آنها پیوستند با نیروهای مرکزی، یعنی آلمان و اتریش- مجارستان (که بعدها ترکیه عثمانی و بلغارستان هم به آنها ملحق شدند) جنگیدند.

 

دلایل شروع جنگ جهانی اول

 جنگ جهانی اول یک نبرد جهانی بود که از سال ۱۹۱۴ آغاز شد

 

از دلایل آغاز جنگ جهانی اول می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- رقابت اتریش و روسیه در بالکان یکی از علل آغاز جنگ جهانی اول می باشد.

2- از دیگر دلایل شروع جنگ جهانی اول، اختلاف بین فرانسه و آلمان از سال ۱۸۷۰ دربارهٔ آلزاس ولرن می باشد.

3- علل دیگر آغاز جنگ جهانی اول، رقابت اقتصادی و دریایی بین آلمان و انگلیس است.

اما بهانهٔ اصلی شروع جنگ جهانی اول این بود که آرشیدوک فرانتس فردیناند ولیعهد امپراتوری اتریش - مجارستان به دست یک ناسیونالیست صرب به نام پرنزیب در ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴ در سارایوو بوسنی به قتل رسید و اتریش ادعا کرد صربستان در این کار دخالت داشته و تقاضا نمود تحقیقاتی با شرکت نمایندگان اتریش صورت پذیرد که دولت صربستان تحقیقات را قبول نمود ولی با حضور نمایندگان خارجی مخالفت کرد.

 

دولت اتریش به صربستان اعلان جنگ داد و روسیه بسیج عمومی اعلام کرد و آلمان هم به حمایت از اتریش به روسیه و فرانسه اعلان جنگ داد. قوای آلمان به بلژیک حمله کرد و این اقدام یعنی حمله به یک کشور بی‌طرف موجب دخالت انگلیس در جنگ شد.

 

جنگ جهانی اول چگونه اتفاق افتاد؟

  رقابت اتریش و روسیه در بالکان یکی از علل آغاز جنگ جهانی اول می باشد

 

در روز 28 ژوییه سال 1914 میلادی امپراتوری اتریش - مجارستان به کشور صربستان اعلان جنگ داد، جنگی که جنگ بزرگ نام گرفت و به جنگ جهانی اول تبدیل شد. در فردای آن روز روسیه به امپراتوری اتریش - مجارستان اعلان جنگ داده و امپراتوری آلمان فورا به روسیه هشداری می دهد اگر اعلان جنگ را پس نگیرد، آلمان به نوبه خود وارد جنگ خواهد شد.

 

روسیه تزاری پیشنهاد آلمان را رد می کند و آلمان نیز به نوبه خود در روز اول اوت به روسیه اعلان جنگ می دهد. فرانسه در همان روز اعلام بسیج عمومی می کند و در روز 3 اوت سال 1914 میلادی امپراتور آلمان، گیوم دوم به فرانسه اعلان جنگ داده و نیروهای ارتش آلمان وارد خاک بلژیک می شوند. امپراتوری بریتانیا در روز 4 اوت به آلمان اولیتماتوم می دهد که بی طرفی بلژیک را رعایت کند.

 

آلمان اولتیماتوم بریتانیا را رد کرده و در همان روز بریتانیا به نوبه خود به آلمان اعلان جنگ می دهد. سپس فرانسه و بریتانیا به ترتیب در روزهای 11 و 12 اوت به امپراتوری اتریش - مجارستان اعلان جنگ می دهند. ظرف 2 هفته آتش جنگ بخش اعظم اروپا را فرا می گیرد.

 

جنگ جهانی اول ناشی از رقابت هایی بود که از 50 سال پیش از آغاز این جنگ، قاره اروپا را از هم پاشیده بودند. رقابت های سرزمینی و استعماری موجب شدند تا کشورهای اروپایی در مقابل یکدیگر در جنگ جهانی اول صف آرایی کنند.

 

جنگ جهانی اول چهار سال به طول انجامید

 

قتل آرشیدوک فردیناند ولیعهد امپراتوری اتریش - مجارستان و همسرش در شهر سارایوو به دست یک صرب در روز 28 ژوئن سال 1914 میلادی بهانه آغازین جنگ جهانی اول بود. امپراتوری های اروپای مرکزی، آلمان، اتریش - مجارستان و عثمانی به همراه بلغارستان در مقابل امپراتوری روسیه، امپراتوری بریتانیا و جمهوری فرانسه به همراه ایتالیا قرار می گیرند.

 

با ورود ژاپن به جنگ و به ویژه ایالات متحده در سال 1917 میلادی جنگ واقعا ابعاد جهانی می یابد. تصور یک جنگ کوتاه مدت از همان پاییز سال 1914 میلادی با ناکامی تهاجم های بزرگ در جبهه های غربی و شرقی رنگ می بازد. در مجموع 35 کشور جهان درگیر جنگ جهانی اول، این جنگ خانمانسوز و بی رحمانه می شوند. جنگ جهانی اول یک جنگ مدرن با استفاده از سلاح های جدید مرگبار، تاکتیک های نوین جنگی بود که دادن تلفات در آن برای طرفین اهمیتی نداشت، بلکه هدف فقط شکست دشمن بود. در جنگ جهانی اول قاره اروپا به آتش و خون کشیده می شود. دامنه جنگ حتی به مستعمرات به ویژه در آفریقا نیز گسترش می یابد. با ورود ژاپن و آمریکا به صحنه نبرد، جنگ ابعادی واقعا جهانی پیدا می کند.

 

پس از 4 سال جنگ بی رحمانه سرانجام در روز 11 نوامبر سال 1918 میلادی با تسلیم آلمان جنگ جهانی اول خاتمه می یابد.  در پایان جنگ جهانی اول نقشه اروپا کاملا دگرگون می شود.

 

تلفات جنگ جهانی اول

در جنگ جهانی اول حدود 21 میلیون نفر زخمی شدند

 

جنگ جهانی اول یکی از ویرانگرترین جنگ های تاریخ مدرن است. تقریباً 10 میلیون سرباز در جنگ جهانی اول جان سپردند. رقمی که بسیار بیشتر از تلفات نظامی کل جنگ های صد سال پیش از آن بود. اگرچه آمار دقیق تلفات در جنگ جهانی اول را به دشواری می توان معین کرد، اما حدود 21 میلیون نفر در این جنگ زخمی شدند.

 

تلفات عظیم در تمام طرفین درگیر در جنگ جهانی اول، تا حدودی در اثر ارائه سلاح های جدید، مانند مسلسل و استفاده از گازهای سمی و همچنین شکست رهبران نظامی در تطیبق دادن تاکتیک های خود با ماهیت جنگی بود که به طرزی فزاینده مکانیزه شده بود.

 

سیاست نبرد فرسایشی در جنگ جهانی اول بویژه در جبهه غرب، به از دست رفتن جان صدها هزار سرباز انجامید. در 1 ژوئیه 1916، زمانی که سنگین ترین تلفات انسانی طی یک روز صورت پذیرفت، ارتش بریتانیا فقط در سومه بیش از 57 هزار نفر تلفات داد.

 

در جنگ جهانی اول آلمان و روسیه بیشترین تعداد تلفات انسانی نظامی را متحمل شدند. فرانسه شانزده درصد از نیروهای بسیج شده خود را در جنگ جهانی اول از دست داد که بیشترین میزان تلفات نسبت به تعداد سرباز به کار گرفته شده به شمار می رفت.

 

حدود 13 میلیون نفر از غیرنظامیان درجنگ جهانی اول جان خود را از دست دادند

 

اگرچه هیچ یک از مؤسسه های رسمی تعداد دقیق تلفات غیرنظامیان در جنگ جهانی اول را ثبت نکردند، اما محققان می گویند که حدود 13 میلیون نفر از غیرنظامیان به طور مستقیم یا غیرمستقیم در اثر جنگ جهانی اول جان خود را از دست دادند.

 

میزان تلفات نظامیان و غیرنظامیان در پایان جنگ جهانی اول با شیوع "آنفلوآنزای اسپانیایی" که مهلک ترین اپیدمی آنفلوآنزا در تاریخ به شمار می رود، به شدت افزایش یافت. در اثر جنگ جهانی اول، میلیون ها نفر از خانه هایشان در اروپا و آسیای صغیر آواره یا بی خانمان شدند. تلفات مالی و صنعتی بویژه در فرانسه و بلژیک یعنی جایی که نبردها سنگین تر از سایر نقاط بود فاجعه آمیز بود.

 

جنگ جهانی اول منجر به نابودی 4 امپراتوری روسیه، آلمان، اتریش - مجارستان و عثمانی می گردد و کشورهای جدیدی از بطن امپراتوری های منقرض شده، تاسیس شده و یا دوباره احیا می شوند.