ابومحمّد مُصلِحالدین بن عبدالله نامور به سعدی شیرازی و مشرفالدین
ابومحمّد مُصلِحالدین بن عبدالله نامور به سعدی شیرازی و مشرفالدین (زادهٔ ۵۸۵ یا حدود ۶۰۶ هـ. ق. برابر با حدود ۵۸۹ خورشیدی و ۱۲۱۰ میلادی[۱] در شیراز، ایران - درگذشتهٔ حدود ۶۹۱ هـ. ق. برابر با حدود ۶۷۰ یا ۶۷۱ خورشیدی و ۱۲۹۱ یا ۱۲۹۲ میلادی[۱]) شاعر و نویسندهٔ پارسیگوی نامدار ایرانی است. آوازهٔ او بیشتر بهخاطر نظم و نثر آهنگین، گیرا و قوی اوست. جایگاهش نزد اهل ادب تا بدانجاست که به وی لقب استادِ سخن، پادشاهِ سخن و شیخِ اجلّ دادهاند. آثار معروفش کتاب گلستان به نثر و بوستان در بحر متقارب (وزنِ شاهنامهٔ فردوسی) و نیز غزلیات و دیوان اشعار اوست که به مجموع آثار او کلیات سعدی میگویند.
از سعدی آثار بسیاری به نظم و نثر برجای ماندهاست:
1. بوستان: منظومهایست حاوی حکایات اخلاقی.
2. گلستان: به نثر مسجع.
3. دیوان اشعار: شامل غزلیات و قصاید و رباعیات و مثنویات و مفردات و ترجیعبند و غیره (به فارسی) و چندین قصیده و غزل عربی.
4. مواعظ: کتابی است چون دیوان اشعار.
1. صاحبیه: مجموعهٔ چند قطعهٔ فارسی و عربی است که سعدی در ستایش شمسالدین صاحبدیوان جوینی، وزیر اتابکان، سرودهاست.
2. قصاید سعدی: قصاید عربی سعدی حدود ۷۰۰ بیت است که بیشتر محتوای آن غنا، مدح، اندرز و مرثیه است. قصاید فارسی در ستایش پروردگار و مدح و اندرز و نصیحت بزرگان و پادشاهان آمدهاست.
3. مراثی سعدی: قصاید بلند سعدی است که بیشتر آن در رثای آخرین خلیفهٔ عباسی، المستعصم بالله، سروده شدهاست و در آن هلاکوخان مغول را بهخاطر قتل خلیفهٔ عباسی نکوهش کردهاست. سعدی چند چکامه نیز در رثای برخی اتابکان فارس و وزرای ایشان سرودهاست.
4. مفردات سعدی: مفردات سعدی شامل مفردات و مفردات در رابطه با پند و اخلاق است.
5. رسائل نثر:
1. کتاب نصیحةالملوک
2. رساله در عقل و عشق
3. الجواب
4. در تربیت یکی از ملوک گوید
5. مجالس پنجگانه
6. هزلیات سعدی
از میان چاپهای انتقادی آثار سعدی، دو تصحیح محمدعلی فروغی و غلامحسین یوسفی از بقیه معروفترند